Find On Web

Blog Posts (49)

Products (12)

Events (3)

Other Pages (11)

49 items found for ""

ଗୀତାରେ ଧର୍ମର ସଂଜ୍ଞା
ନାରାୟଣଂ ନମସ୍କୃତ୍ୟ ନରଂ ଚୈବ ନରୋତ୍ତମମ୍ ଦେବୀଂ ସରସ୍ୱତୀଂ ବ୍ୟାସଂ ତତୋଜୟମୁଦୀରୟେତ୍ ମୂକଂ କରୋତି ବାଚାଳଂ ପଙ୍ଗୁଂ ଲଙ୍ଘୟତେ ଗିରିମ୍ ଯତ୍‌କୃପା ତମହଂ ବନ୍ଦେ ପରମାନନ୍ଦମାଧବମ୍ ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭଗବତ ଗୀତାକୁ ଯେତେ ବଖାଣିଲେ ସମୟର ଅଭାବ ରହିଯିବ । ଏହା ପାଠ କରିବା ପାଇଁ କୌଣସି ଜାତି କିମ୍ବା ଧର୍ମର ଆବଶ୍ୟକ ପଡିନଥାଏ । କେବଳ ପବିତ୍ର ମନ ହିଁ ଯଥେଷ୍ଟ । ଗୀତାର ସାରମର୍ମ ବୁଝିବା ତେବେ ସହଜ ହୋଇଥାଏ, ଯେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱାସ ଓ ଭକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ । ଶବ୍ଦର ସଂଖ୍ୟା ସୀମିତ ରହିଥିବାରୁ ତଥାପି ସମ୍ୟକ ମାତ୍ର ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଓ ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗବତ ଗୀତାର ଅଂଶ ବିଶେଷକୁ ନେଇ, ଗୀତାରେ ଧର୍ମର ସଜ୍ଞା କହିଲେ "ସତ୍ତ୍ଵ, ରଜଃ, ତମଃ" ଏହି ତିନିଗୁଣକୁ ବୁଝାଏ ତଥା ସେମାନଙ୍କର ପାର୍ଥକ୍ୟ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବାକୁ ଗଲେ ସତ୍ତ୍ଵ, ରଜଃ, ତମଃ ଏହି ତିନିଗୁଣ ପ୍ରକୃତିରୁ ଜାତ ଏବଂ ଜୀବାତ୍ମାକୁ ସଂସାରରେ ବାନ୍ଧିରଖେ । ସତ୍ତ୍ଵ ଗୁଣର ଧର୍ମ ପ୍ରକାଶ ବା ଜ୍ଞାନ । ଏଥିରେ ମନୁଷ୍ୟ ସୁଖ ଭୋଗକରେ । ରଜଃ ଗୁଣର ଧର୍ମ ରାଗାତ୍ମକ । ତାହା ତୃଷ୍ଣା ଓ ଆସକ୍ତି ବଢାଏ ଏବଂ ଜୀବାତ୍ମାକୁ କର୍ମବନ୍ଧନରେ ପକାଏ । ତମଃ ଗୁଣର ଧର୍ମ ଅଜ୍ଞାନ ଓ ମୋହ । ତାହା ନିଦ୍ରା, ଆଳସ୍ୟ ଓ ପ୍ରମାଦ ବଢାଏ । ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବଠାରେ ଏହି ତିନୋଟିଯାକ ଗୁଣ ଥାଆନ୍ତି । ମନୁଷ୍ୟ ସତ୍ତ୍ଵଗୁଣର ଆଧିକ୍ୟରେ ସାତ୍ତ୍ଵିକ, ରଜଃ ଗୁଣର ଆଧିକ୍ୟରେ ରାଜସିକ ଓ ତମଃ ଗୁଣର ଆଧିକ୍ୟରେ ତାମସିକ ବୋଲି କଥିତ ହୁଅନ୍ତି । ସତ୍ତ୍ଵ ଗୁଣର ବୃଦ୍ଧିକାଳରେ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲେ ଜୀବାତ୍ମା ସ୍ଵର୍ଗାଦି ଉଚ୍ଚସ୍ଥାନ ଲାଭ କରେ । ରଜଃ ଗୁଣର ବୃଦ୍ଧିକାଳରେ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲେ ମନୁଷ୍ୟ ଯୋନି ଏବଂ ତମଃ ଗୁଣର ବୃଦ୍ଧିକାଳରେ ମୃତ୍ୟୁ ହେଲେ ପଶୁପକ୍ଷୀ ପ୍ରଭୃତି ନୀଚ ଯୋନି ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ । ସତ୍ତ୍ଵଗୁଣର ବୃଦ୍ଧିରେ ସ୍ଵର୍ଗଲାଭ ହୁଏ ସତ ହେଲେ ମୁକ୍ତି ମିଳେ ନାହିଁ । ତ୍ରିଗୁଣାତୀତ ହୋଇପାରିଲେ ଜୀବାତ୍ମା ମୁକ୍ତି ଲାଭକରେ । ଦେହ ଥିବାଯାଏ ପ୍ରକୃତିର କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଥାଏ । ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରକୃତିର କାର୍ଯ୍ୟରେ ଉଦାସୀନ ହୋଇ ସୁଖଦୁଃଖରେ ସମ, ମାଟି ପଥର ସୁନାରେ ସମଜ୍ଞାନ (ନିର୍ଲୋଭ), ନିନ୍ଦା ପ୍ରଶଂସାରେ ସମ, ପ୍ରିୟ ଅପ୍ରିୟରେ ସମ, ଶତ୍ରୁମିତ୍ରରେ ସମ ତଥା ମାନ ଅପମାନରେ ସମଚିତ୍ତ ରହନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ଗୁଣାତୀତ କୁହାଯାଏ । ଅଚଳା ଭକ୍ତିରେ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଶରଣାପନ୍ନହେଲେ ବ୍ୟକ୍ତି ସହଜରେ ତ୍ରିଗୁଣାତୀତ ହୋଇପାରେ । ବାସୁଦେବ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ନିର୍ଗୁଣ ବ୍ରହ୍ମଙ୍କର, ଅବ୍ୟୟ ମୋକ୍ଷର ସନାତନ ଧର୍ମର ଓ ସମସ୍ତ ସୁଖର ସାକାର ମୂର୍ତ୍ତି । ତାଙ୍କୁ ଅଚଳା ଭକ୍ତିରେ ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା କଲେ ମନୁଷ୍ୟ ତ୍ରିଗୁଣାତୀତ ହୋଇ ମୁକ୍ତି ଲାଭକରେ । ଯେଉଁମାନେ ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭଗବତ ଗୀତା ପାଠ କରିଛନ୍ତି, ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ଜାଣିଛନ୍ତି ବା ଭଗବାନ୍ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ନିଜେ କହିଛନ୍ତି ଯାହା ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ମୂଳକାରଣ ବା ଅବିନାଶୀ ଭାବ ତାହାହିଁ ବ୍ରହ୍ମତତ୍ତ୍ଵ । ସ୍ଵଭାବ ବା ମୂଳଭାବ ଜୀବ (ଆତ୍ମା) ରୂପରେ ଦେହ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରକାଶିତ-ତାହା ଆଧ୍ୟାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵ । ବିଶ୍ଵ ସୃଷ୍ଟି ହିଁ କର୍ମ । ଭଗବାନଙ୍କ ସୃଷ୍ଟ ବିନଶ୍ଵର ଭାବ ହିଁ ଅଧିଭୂତ (ଦେହ) । ଦେବତାମାନଙ୍କର ଅଧିପତି ଭୂତସ୍ରଷ୍ଟା ହରିଣ୍ୟ ଗର୍ଭ ବ୍ରହ୍ମା ହିଁ ଅଧିଦୈବ । ସୃଷ୍ଟିରକ୍ଷା ପାଇଁ ଜୀବ ଯେଉଁ କର୍ମ କରେ ତାହା ଯଜ୍ଞ ଏବଂ ନିଜେ ଭଗବାନ୍ ସମସ୍ତ ଜୀବ ମଧ୍ୟରେ ନିୟନ୍ତା ଓ ଫଳଦାତା ରୂପେ ରହିଛନ୍ତି-ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଅଧିଯଜ୍ଞ । ପ୍ରଭୁଙ୍କର ଜନ୍ମ ନାହିଁ, ଆଦି ନାହିଁ, ଅନ୍ତ ବି ନାହିଁ । ତାଙ୍କୁ ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ସର୍ବଲୋକମହେଶ୍ଵର ବୋଲି ଜାଣନ୍ତି ସେ ସମସ୍ତ ପାପରୁ ମୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି । ବୁଦ୍ଧି, ଜ୍ଞାନ, କ୍ଷମା, ଅସଂମୋହ, ସତ୍ତ୍ଵ, ଦମ, ଶମ, ସୁଖ, ଦୁଃଖ, ଭବ, ଅଭାବ, ଭୟ, ଅଭୟ, ଅହିଂସା, ସମତା, ତୁଷ୍ଟି, ତପ, ଦାନ, ଯଶ, ଅଯଶ-ଏ କୋଡିଏଟି ଭାବ ଜୀବମାନଙ୍କଠାରେ ଅଲଗା ଅଲଗା ଦେଖାଯାଇଥିଲେ ହେଁ ଏ ସବୁ ତାଙ୍କଠାରୁ ସୃଷ୍ଟ । ତାଙ୍କର ବିଭୂତି (ଐଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟ) ଓ ଯୋଗ (କର୍ମ କୌଶଳ) ଯେ ଯଥାର୍ଥ ଭାବରେ ଜାଣନ୍ତି, ସେ ପ୍ରକୃତରେ ତାଙ୍କୁ ଜାଣିପାରନ୍ତି । ସେ ସମସ୍ତ ଜଗତର ଉତ୍ପତ୍ତିର କାରଣ ଓ ତାଙ୍କଠାରୁ ସବୁ ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଅଛି ଏହା ଜାଣି ଜ୍ଞାନୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ଉପାସନା କରନ୍ତି, ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ପରସ୍ପର ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତି । ତାଙ୍କଠାରେ ସର୍ବଦା ଆସକ୍ତ ଚିତ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ପ୍ରୀତିପୂର୍ବକ ତାଙ୍କୁ ଭଜନ କରୁଥିବାରୁ ସେ ଆମମାନଙ୍କୁ ସଦବୁଦ୍ଧି ଦିଅନ୍ତି ଯାହା ଫଳରେ ଆମେମାନେ ମୁକ୍ତିଲାଭ କରନ୍ତି । ସେ ସମସ୍ତ ଜୀବମାନଙ୍କ ହୃଦୟରେ ଆତ୍ମା ଏବଂ ସମସ୍ତ ଜୀବଙ୍କର ଆଦି, ମଧ୍ୟ ଓ ଅନ୍ତ ବି । ସେ ଆଦିତ୍ୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଷ୍ଣୁ, ଜ୍ୟୋତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ (ରବି), ବାୟୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମରୀଚ, ନକ୍ଷତ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶଶୀ, ବେଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାମବେଦ, ଦେବତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଇନ୍ଦ୍ର, ଇନ୍ଦ୍ରିୟମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମନ, ଜୀବମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଚେତନା, ରୁଦ୍ରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶଙ୍କର, ପୁରୋଧାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବୃହସ୍ପତି, ସରସୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସାଗର, ମହର୍ଷିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭୃଗୁ, ଦେବର୍ଷିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନାରଦ, ସିଦ୍ଧମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ କପିଳ, ମୁନିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାସ, ବୃଷ୍ଣିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବସୁଦେବଙ୍କ ପୁତ୍ର ବାସୁଦେବ, ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅର୍ଜୁନ, ପଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ 'ଓଁ' କାର, ଅକ୍ଷରମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ 'ଅ', ବିଦ୍ୟାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅଧ୍ୟାତ୍ମ (ବ୍ରହ୍ମ) ବିଦ୍ୟା, ଯଜ୍ଞମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜପଯଜ୍ଞ, ସଂଯମକାରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯମ, ସର୍ବସଂହର୍ତ୍ତା ମୃତ୍ୟୁ ମଧ୍ୟ । ସମସ୍ତ ଜୀବମାନଙ୍କର ସେ ମୂଳକାରଣ ଅଟନ୍ତି । ସମସ୍ତ ଜୀବ ବା ବସ୍ତୁ ତାଙ୍କଠାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ବା ତାଙ୍କଠାରେ ଅବସ୍ଥିତ । ତାଙ୍କ ବିଭୂତିର ବର୍ଣ୍ଣନା କରୁଥିଲେ ସରିବ ନାହିଁ । ଐଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟଯୁକ୍ତ, ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ବା ପ୍ରଭାବ ସମ୍ପନ୍ନ ଯେଉଁ ଯେଉଁ ଜୀବ ବା ପଦାର୍ଥ ଦେଖୁଛନ୍ତି ସେସବୁ ତାଙ୍କ ଅଂଶରୁ ସଂଭୂତ । ଶ୍ରୀମଦ୍ ଭଗବତ୍ ଗୀତାର ସମଗ୍ର ଗୀତା ଶାସ୍ତ୍ରର ତଥା ବେଦାର୍ଥର ସାର ସଂକଳନ ବୋଲି ପୂଜ୍ୟପାଦ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଶଙ୍କର ଓ ଶ୍ରୀଧର ସ୍ଵାମୀ କହିଛନ୍ତି । ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନନ୍ୟ ଭାବରେ ଭଗବାନଙ୍କର ଉପାସନା କରିବେ ସେ ସଂସାରର ମାୟା ଜାଲକୁ ଚ୍ଛିନ୍ନ କରି ପାରିବେ । ତ୍ରିଗୁଣାତୀତ ନହେଲେ କେହି ମୁକ୍ତି ପାଇପାରିବେ ନାହିଁ । ଏ ସଂସାରକୁ ଗୋଟିଏ ଅଶ୍ଵତ୍ଥ ବୃକ୍ଷ ବୋଲି ଉପନିଷଦ ମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣିତ ଅଛି । ଏ ବୃକ୍ଷର ମୂଳ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵରେ ପରଂବ୍ରହ୍ମ ଏହାର ମୂଳ । ଏହାର ଶାଖା ସବୁ ଉପର ଓ ତଳ ଆଡେ ବିସ୍ତୃତ । ଦେବତାମାନେ, ମନୁଷ୍ୟମାନେ ଓ ନାନାପ୍ରକାର ପଶୁପକ୍ଷୀ ଏ ବୃକ୍ଷର ଶାକ୍ଷା ରୂପେ କଳ୍ପିତ ହୋଇଅଛି । ପତ୍ର ସାହାଯ୍ୟରେ ବୃକ୍ଷ ପୁଷ୍ଟିଲାଭ କଲାପରି ଏ ସଂସାର ବୃକ୍ଷ ବେଦସବୁର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାନୁସାରେ କର୍ମାନୁଷ୍ଠାନ କରି ତିଷ୍ଠି ରହିଛି । ଯେତେକାଳ ଜୀବ ବିଷୟବାସନାର ମାୟାରେ ଆବଦ୍ଧଥାଏ, ସେତେଦିନ ଯାଏ ତାର ଜ୍ଞାନ ଲାଭ ହୁଏ ନାହିଁ । ତୀବ୍ର ବୈରାଗ୍ୟ ଦ୍ଵାରା ସଂସାରର ମାୟା ଜାଲକୁ କାଟି ପାରିଲେ ମନୁଷ୍ୟ ପରମପଦ ଲାଭ କରିବାରେ ଅଗ୍ରସର ହୁଏ । ଜୀବାତ୍ମା ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଅଂଶ । କର୍ମଫଳ ଭୋଗ କରିବା ପାଇଁ ସେ ଉଚ୍ଚ ବା ନୀଚ୍ଚ ଯୋନି ଲାଭ କରେ । ସେ ମନ ଓ ଇନ୍ଦ୍ରିୟମାନଙ୍କ ସହିତ ପୁରାତନ ଶରୀର ତ୍ୟାଗ କରି ନୂତନ ଶରୀରକୁ ଯାଏ । ନୂତନ ଶରୀର ଲାଭକରି ପୁଣି ବିଷୟଭୋଗରେ ମାତିଯାଏ । ଜୀବାତ୍ମାର ଦେହ ତ୍ୟାଗ, ପୁନଃ ନୂତନ ଶରୀର ଲାଭ ଓ ଶରୀରରେ ଅବସ୍ଥାନ ମୂଢବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଜାଣି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ, ଜ୍ଞାନୀବ୍ୟକ୍ତି ଜାଣିପାରନ୍ତି । ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଆଲୋକରେ ଜଗତ ଉଦ୍ଭାସିତ ହୁଏ । ସେହିପରି ଚନ୍ଦ୍ର ଓ ଅଗ୍ନିର ଆଲୋକରେ ମଧ୍ୟ । ମାତ୍ର ଏ ସମସ୍ତ ତେଜ ଜଗତକୁ ଧରି ରଖିଛନ୍ତି । ସେ ମଧ୍ୟ ପୃଥିବୀକୁ ଧାରଣ କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଔଷଧାଦିର ପୁଷ୍ଟି ବିଧାନ କରୁଛନ୍ତି । ଯାହା ଖାଇ ଜୀବଜଗତ ବଞ୍ଚିରହିଛି । ସେ ସମସ୍ତଙ୍କ ଦେହରେ ଜଠରାଗ୍ନି ରୂପରେ ସମସ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ହଜମ କରି ଶରୀରକୁ ପୁଷ୍ଟ କରୁଛନ୍ତି । ପରମାତ୍ମା ସମସ୍ତ ବେଦର ଜ୍ଞାତବ୍ୟ ତତ୍ତ୍ଵ, ବେଦାନ୍ତକୃତ୍ ଓ ବେଦବିତ୍ ଅଟନ୍ତି । ସମସ୍ତ ଭୂତଗଣ କ୍ଷରପୁରୁଷ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଶରୀରରେ ଥିବା ଆତ୍ମା ଅକ୍ଷର ପୁରୁଷ ଅଟନ୍ତି । ପରମାତ୍ମା କ୍ଷର ଓ ଅକ୍ଷର ପୁରୁଷଙ୍କଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଅଟନ୍ତି । ତାଙ୍କୁ ସମସ୍ତ ଲୋକ ଓ ସମସ୍ତ ବେଦରେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ କୁହାଯାଏ । ସେ ସମସ୍ତ ଜଗତର ରକ୍ଷକ, ପାଳକ, ଶାସକ ଅଟନ୍ତି । ମୋହତ୍ୟାଗ କରି ବୁଦ୍ଧିମାନ୍ ସାଧକ ପୁରୁଷୋତ୍ତମଙ୍କୁ ସର୍ବତୋଭାବରେ ପୂଜାକଲେ ସର୍ବଜ୍ଞ ଓ କୃତାର୍ଥ ହୋଇଥାନ୍ତି । ଏ ତ ଥିଲା ଗୀତାମୃତ ସ୍ଵୟଂ ମାଧବଙ୍କ ବାଣୀ । ଏତତ୍ ବ୍ୟତୀତ ମନୁଷ୍ୟକୁ କର୍ମ ଅନୁସାରେ ସଂସାରରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ବିଭାଗ ବଣ୍ଟନ କରାଯାଇଥିଲା ଅଥବା ବୃତ୍ତି କରିବା ପାଇଁ ମାର୍ଗ ଦେଖାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ତାହା କୌଣସି ଜାତି କି ଧର୍ମ କୁ ନେଇ ନୁହେଁ, ବରଂ ସମାଜର କଲ୍ୟାଣ ଓ ମଙ୍ଗଳ ପାଇଁ । ଯେମିତି ବ୍ରାହ୍ମଣକୁ ଦେବା ଦେବୀ ଙ୍କ ସେବା କରିବା ପାଇଁ, ଗୋପାଳ(ଗୌଡ) ଙ୍କୁ ଗୋମାତାଙ୍କ ସେବା କରିବା ପାଇଁ, ନାପିତ ଓ ଧୋବା ଙ୍କୁ ଜନ ସେବା କରିବା ପାଇଁ ଏମିତି ଆହୁରି ଅନେକ କିନ୍ତୁ ତାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ଜାତି ଧର୍ମ ବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ଲୋକମାନେ ପୃଥକ୍ ପୃଥକ୍ ହୋଇଗଲେ । ଉଚ୍ଚ ନୀଚ୍ଚ ବାଛ ବିଚାର ମନୋଭାବ ପ୍ରବୃତ୍ତି ଆସିଲା । ବେଳେବେଳେ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠେ ମୁଁ ନୀଚ୍ଚ ଜାତିର ଲୋକେ କାହିଁକି ହେଲି ? କିନ୍ତୁ ମନୁଷ୍ୟକୁ ସର୍ବଦା ଏହା ମନେ ରଖିବା ଉଚିତ୍ କି କେହି ଉଚ୍ଚ କି କେହି ନୀଚ୍ଚ ଜାତିର ନୁହେଁ ଆମ୍ଭେ ମାନେ ସମସ୍ତେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ବରଦାନରୁ ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରାଣୀ ଅଟୁ । ପରମାତ୍ମା ସମସ୍ତ ଙ୍କୁ ସମାନ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖନ୍ତି । କେବଳ କର୍ମ ଘେନି ଫଳ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କୁ । ଭଗବାନଙ୍କୁ ଦିନେ ଅର୍ଜୁନ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ, ସମସ୍ତଙ୍କର ଶାସ୍ତ୍ର ଜ୍ଞାନ ନଥାଏ । ଅନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରୁ ଶୁଣି ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଶ୍ରଦ୍ଧାର ସହିତ ଉପାସନା କରନ୍ତି ତାଙ୍କୁ କ'ଣ କୁହାଯିବ- ସାତ୍ତ୍ଵିକ, ରାଜସିକ ଅଥବା ତାମସିକ ? ଏହି ଉତ୍ତର ପାଇଥିଲେ ସେ, ଜନ୍ମ ସଂସ୍କାର ବା ସାଧନାନୁସାରେ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷର ଶ୍ରଦ୍ଧା ଭିନ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ସାତ୍ତ୍ଵିକ ପ୍ରକୃତିର ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ପୂଜା କରନ୍ତି, ରାଜସିକ ପ୍ରକୃତିର ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ପକ୍ଷରାକ୍ଷଙ୍କ ପୂଜା କରନ୍ତି ଏବଂ ତାମସିକ ପ୍ରକୃତିର ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଭୂତପ୍ରେତାଦିର ପୂଜା କରନ୍ତି । ତାମସିକ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ଦମ୍ଭ ଅହଂକାର ଓ ରାଗାନ୍ୱିତ ହୋଇ ଶରୀରକୁ କଷ୍ଟଦେଇ ନାନା ପ୍ରକାର ତପ ସାଧନା କରିଥାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ସିଦ୍ଧିଲାଭ କରିନପାରି ଦୁଃଖ ଭୋଗ କରିଥାନ୍ତି । ପ୍ରକୃତି ଭେଦରେ ମନୁଷ୍ୟର ପ୍ରିୟ ଆୟୁ, ବଳ, ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟ, ସୁଖ ଓ ଆନନ୍ଦ ବର୍ଦ୍ଧକ ରସଯୁକ୍ତ, ସ୍ନେହସିକ୍ତ, ସାରବାନ୍ ଖାଦ୍ୟର ପ୍ରିୟ ଅଟନ୍ତି । ରାଜସିକ ପ୍ରକୃତିର ବ୍ୟକ୍ତି ଅତି କଟୁ, ଅତିଖଟା, ଅତି ଲୁଣିଆ, ଅତି ଗରମ, ଅତିତୀକ୍ଷ୍ନ, ଅତି ରୁକ୍ଷ ଓ ଅତି ବିଦାହୀ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାକୁ ଭଲ ପାଆନ୍ତି । ତାମସିକ ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ରସହୀନ ଦୁର୍ଗନ୍ଧ, ବାସି ଅଇଁଠା ଓ ଅମେଧ୍ୟ ପ୍ରଭୃତି ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାକୁ ଭଲ ପାଆନ୍ତି । ସେହିପରି ଯଜ୍ଞ, ଦାନ ଓ ତପ ମଧ୍ୟ ତିନିପ୍ରକାର । ଶାରୀରିକ, ମାନସିକ ଓ ବାଚିକ ଭେଦରେ ତପ ମଧ୍ୟ ତିନି ପ୍ରକାର ହୁଏ । ଓଁ ତତ୍ ସତ୍ - ଏହି ତିନୋଟି ଶବ୍ଦ ବ୍ରହ୍ମଙ୍କୁ ବୁଝାଏ । ଏଥିରୁ ବ୍ରାହ୍ମଣ, ବେଦ ଓ ଯଜ୍ଞର ସୃଷ୍ଟି । 'ଓଁ' ବ୍ରହ୍ମଙ୍କର ଏହି ନାମ ଉଚ୍ଚାରଣ କରି ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞମାନେ ଧର୍ମାନୁଷ୍ଠାନ କରିଥାନ୍ତି । ସେହିଭଳି ମୁକ୍ତିକାମୀମାନେ 'ତତ୍' ଶବ୍ଦ ଉଚ୍ଚାରଣ କରି ନିଷ୍କାମ ଭାବରେ ସମସ୍ତ କର୍ମ କରିଥାନ୍ତି । 'ସତ୍' ଶବ୍ଦ ବ୍ରହ୍ମଙ୍କୁ ବୁଝାଏ । ଏଣୁ ଶୁଭକର୍ମମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ବ୍ୟଵହାର ପ୍ରଚଳିତ ଅଛି । ଶ୍ରଦ୍ଧା ବା ଆସ୍ତିକ୍ୟ ବୁଦ୍ଧି ସମସ୍ତ ଧର୍ମକାର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରାଣ ସ୍ଵରୂପ । ଶ୍ରଦ୍ଧା ସହିତ ଅନୁଷ୍ଠିତ କର୍ମ ମଙ୍ଗଳଦାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଅଶ୍ରଦ୍ଧାରେ କରାଯାଉଥିବା ଯଜ୍ଞ, ଦାନ ଓ ତପ ନିଷ୍ଫଳ ହୁଏ । ଅଶ୍ରଦ୍ଧ କର୍ମ ଇହଲୋକ ଓ ପରଲୋକ ଉଭୟରେ ଅସତ୍ ରୂପରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଲାଭ କରେ । ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦଂ ପରମ ସୁଖଦଂ କେବଳଂ ଜ୍ଞାନମୂର୍ତ୍ତିମ୍ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱାତୀତଂ ଗଗନସଦୃଶଂ ତତ୍ତ୍ଵମସ୍ୟାଦି ଲକ୍ଷ୍ୟମ୍ ଏକଂ ନିତ୍ୟଂ ବିମଳମଚଳଂ ସର୍ବଧୀ ସାକ୍ଷୀଭୂତମ୍ ଭାବାତୀତଂ ତ୍ରିଗୁଣରହିତଂ ସଦ୍ ଗୁରୁଂ ତ୍ଵାମ ନମାମି । କୟାଁ, ମଙ୍ଗଳପୁର, ଯାଜପୁର ଦୂରଭାଷ - ୯୫୪୦୩୦୮୦୯୫ (ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ)
ତା ପାଇଁ
ବାହାରେ ବରଷେ ବରଷା ସତେ ଝର ଝର ହୋଇ, ଆଖିରୁ ଝରେ ମୋ ଲୁହର ଧାର କୁହ ଆଜି କାହା ପାଇଁ ! ସେ ଯେ ଅଟେ ମୋର ଜହ୍ନ ମୁଁ ଯେ ତାର କୁମୁଦ, ମୁଁ ହେଲେ ତା' ଝରଣା ସେ ପରା ମୋ ଜଳଦ ! ଏ ଜୀବନ ମୋ ଯାଏ ବିତି ଝୁରି ଝୁରି ତା ପାଇଁ, ଭାବନାରେ ତା'ର ଆନମନା ଏ ମନ ବହୁ ଦୂର ଚାଲିଯାଏ ଧାଇଁ ଧାଇଁ ! ମୁଁ ଯଦି ହୁଏ ବନଫୁଲ ସେ ପରା ମୋର ମହକ, ମୁଁ ଯଦି ହୁଏ ଯାଦୁଗର ସେ ପରା ଅଟେ ମୋ କୁହୁକ ! ମୁଁ ଚିଠିଟିଏ ହେଲେ ସେ ମୋର ଠିକଣା, ତାର ମୋହ ମୋତେ ସଦାବେଳେ କରିଦିଏ ବାଟବଣା ! ମୁଁ ହେଲେ ଛୋଟ କଳିକା ସେ ପରା ଭ୍ରମର, ଶିକାରୀ ଯଦି ସେ ମୋର ମୁଁ ତାର ଶିକାର ! ମୁଁ ଯେବେ ହେବି ଭକତ ସେ ହେବ ମୋର ସାଇଁ, ମୁଁ ହସୁଛି ହସିବି ମୁଁ କାନ୍ଦୁଛି କାନ୍ଦିବି ଚିରଦିନ ତା ପାଇଁ ତା ପାଇଁ...! ଜଇତଳଙ୍ଗ, ତେଣ୍ଡାକୁରା, କେନ୍ଦ୍ରାପଡା ଅର୍ଥଶସ୍ତ୍ର ବିଭାଗ, ଲୋକନାଥ ମହାବିଦ୍ୟାଳୟ, ପାଟକୁରା
ଛାୟାପଥ
ଛାୟାପଥ ଏକ ମହାଜାଗତିକ ସତ୍ତା ବିକାଶର ଅନ୍ୟନାମ ଉର୍ଦ୍ଧ ଚିନ୍ତନର ସମନ୍ଵୟତା।। ଦରୋଟି କଥା କୁନିକୁନି ପାଦର ଆକର୍ଷଣ ସଭିଙ୍କୁ ଆପଣେଇଵା ଚେଷ୍ଟା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ଵ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ଅସ୍ଥିତ୍ଵ ପାଇଁ କଡଲେଉଟା ।। ସବୁ ଅଦୃଶ୍ୟ, ଅନାଶକ୍ତ ତଥାପି କାହିଁକି ଲଢେଇ ଖୋଜି ଚାଲିଛୁ ପାଗଳ ଭଳି ବଡ ସାନର ମାପକାଠି ଭିତରେ ସମୟ ଅବଧି ଶେଷ ।। ଶୁନ୍ୟତା ଆଉ ଶୁନ୍ୟତା ଶହଶହ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ଲଢେଇ ବ୍ୟାପକ ଆଲୋକ ଅବଚେତନାଗ୍ରସ୍ତ ଚିନ୍ତା ଚେତନା ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵରେ ଏକ ନବୀନ ପରିକଳ୍ପନା ।। କିନ୍ତୁ ଏ ସବୁ କଣ ପାଇଁ ସେହି ବିନ୍ଦୁରେ ଯେ ଶେଷ ମୁଁ ତୁମେ ସାରା ବିଶ୍ଵ ସୂଚନା ଏକ ମହା ପ୍ରଳୟର ମୋତେ କିନ୍ତୁ ଘେରି ରହିଛି ସମ୍ମୋହନର ଛାୟାପଥ ।। ସୁଧାକର ସେଠୀ ଜମ୍ବେଶ୍ଵରପୁର, ବାଲେଶ୍ଵର
ମନଗହନର ଗୋପନକଥା
କମଳୀ ବୁଝିଥିଲା ପ୍ରାଞ୍ଜଳ ପ୍ରେମର ପରିଭାଷା । ସ୍ୱାମୀ ରାଧୁଆର ପ୍ରମତ୍ତ ପ୍ରିତୀ -କିନ୍ତୁ ବୁଝିନଥିଲା ଜୀବନର ଜୁଆରଭଟ୍ଟା । ଏ ସବୁ ବୁଝିଲା ବେଳକୁ ଆଉ ତା'ର କିଛି ନଥିଲା । ରାଧୁଆ ତାକୁ ଛାଡି ଆରପାରିକୁ ଚାଲି ଯାଇଥିଲା । ଜୀବନକୁ ଟିକେ ନିରେଖି ବୁଝିବାକୁ ଚାରିମାସ ପୁଅ ଗୌତମକୁ ତାପାଖେ ଅମାନତ ରଖି ଦେଇଥିଲା ଜୀବନ ପରୀକ୍ଷାର ପ୍ରଶ୍ନପତ୍ର ପରି । ସବୁ ହରାଇଲା ପରେ କମଳୀ ପାଖେ କେବଳ ରହିଯାଇଥିଲା -ସେଇଟା ହେଉଛି ତା' ମନ । ସେଇ ମନକୁ ସେ ତ ଆଉ ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ କରିପାରିବନି, ଏମିତି ଛୋଟମୋଟ ଦୁଃଖ ଯନ୍ତ୍ରଣାରେ । ଗୌତମକୁ ବଡ଼ କରିବ... ମଣିଷ କରିବ... ଏଇ ବିଦାୟ ଜିନିଷଟା କେମିତି ଭେଦିଭେଦି ଯାଏ କମଳୀର ସର୍ବାଙ୍ଗରେ ଆଉ ହୃଦୟରେ ଯେଉଁ ଗଭୀର ଦାଗ ଛାଡ଼ିଯାଏ, ସେଇଟା ରକ୍ତର ଲାଳିମାକୁ ବି ଫିକା କରିଦିଏ । କମଳୀ ମନରେ ଯାହା ଅବାଶିଷ୍ଟ ରହିଗଲା ସେଇଟା ହେଲା ଆଶା । ଆଶା ଆଲୋକ ଦେଖାଏ, ଆଶା ଚିରସ୍ଥାୟୀ...। ଦିନ ଗଡ଼ିଚାଲେ। ଗୌତମ ବଡ଼ ହୁଏ । ବୋହୁ ଘରକୁ ଆସିଲେ କମଳୀର ଦୁଃଖଯିବ । ଦୁଃଖର ଦାବି ଯେ ବହୁତ । କେତେ ସହଜରେ ସମ୍ପର୍କ ଗୁଡିକ ଅକ୍ତିଆର ଆଉ ପରିତ୍ୟାଗ ସେ କରିପାରେ ଠିକ ପୁଅ ଗୌତମ ପରି ମଣିଷ ଗୁଡାକ ଭିତରେ । ନୀରବତା ହିଁ ହେଉଛି ସୁଖ ମନର ଚାବିକାଠି । ସବୁ ନୀରବତା ଶବ୍ଦ ହୀନ, ଅଥଚ ଅସମ୍ଭବ ତାର ବାଗ୍ନୀତା । ବନ୍ଧୁ ବାନ୍ଧବ ପ୍ରିୟ ପରିଜନ ସଭିଏଁ ଆଉଥରେ ବିବାହ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ, ସ୍ୱୀକାର କରି ପାରିନଥିଲା କମଳୀ । ସେ ବୁଝିଥିଲା କିଛି ଦୁଃଖ କିଛି କଥା ସହ୍ୟ କରିଗଲେ ତାହା କିଛି ଦିନପରେ ବୋଧଗମ୍ୟ ହୁଏ । କେତେକେତେ ସମ୍ପର୍କ ଯୋଡିହେଲେ ଜଣେ ଗୋଟେ ସମ୍ପର୍କକୁ ଏମିତି ନଷ୍ଟ କରିଦେଇପାରେ, ସେକଥା କମଳୀ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଜାଣିନି କି ବୁଝିନି । ସେ କିନ୍ତୁ ବୁଝିଛି ଯେଉଁ ଝରଣା ତଳକୁ ବୋହି ଆସିଛି, ସେ କଣ ଆଉ ଫେରିଯିବ ତାର ମୂଳ ଉତ୍ସକୁ? ସେ ଜାଣିଛି ତା' ଜୀବନ କେବଳ ବେଦନାର ଅଂଶଧନ । ଯାହା କାହାକୁ ବଣ୍ଟା ଯାଇପାରିବନି । ତା'ର ଜୀବନରେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ବିଶେଷ ପୁରୁଷର ଆବଶ୍ୟକତା ଆଉନାହିଁ । ରାଧୁଆ ଯେମିତି ଶେଷ ପୃଷ୍ଟାର ଶୀର୍ଷକ ତା'ର । ବିରଞ୍ଚି ନାରାୟଣ ମିଶ୍ର ଭୁବନେଶ୍ୱର
ଗଛ ଓ କାଠୁରିଆ
ପଲ୍ଲୀକବି ନନ୍ଦ କିଶୋର ବଳ ରହ ଆରେ କାଠୁରିଆ ନ ପକାଅ ହାଣି, ଶୁଣ କାନ ଡେରି ଥରେ ଏ ଗଛ କାହାଣୀ । ନ ଫୁଟୁ ପଛକେ ବାସଫୁଲ ଗଛ ଦେହେ, ନ ଉଡ଼ୁ ପଛକେ ମଧୁମକ୍ଷିକା ସେନେହେ । ବସି କୁହୁକୁହୁ ତାନେ ନବ ମଧୁକାଳେ, ନ ଗାଉ କୋକିଳ ପଛେ ଫୁଲଭରା ଡ଼ାଳେ । ନ ଫଳୁ ପଛେ ଏ ଗଛେ ମିଠାମିଠା ଫଳ, ଖରାବେଳ ବାଟୋଇ ତ ବସେ ଏହା ତଳ । ଛାଡ଼ି ଯାଅ କାଠୁରିଆ ନ ପକାଅ ହାଣି, ଶୁଣ କାନ ଦେଇ ଥରେ ଏ ଗଛ କାହାଣୀ । କାଠୁରିଆ ନ ହାଣ ସେ ଗଛ, ରହ ରହ, ତାହାକୁ ଲଗାଇ ଗଲେ ପିତୃପିତାମହ । କେତେ ଦୁଃଖ ସୁଖ ସେ ଯେ ଦେଖିଛି ଆମ୍ଭର, କେତେ ଝିଅ ପୁଅ କେତେ ଯାତ ବିଭାଘର । ମନେ ପଡ଼େ ପିଲାଦିନ ଏହାରି ମୂଳରେ, ଖେଳୁଥିଲି ମୁହିଁ ଖେଳ ସାଥୀ ଗହଳରେ । ଏବେ ବାଲ୍ୟକାଳୈ ପୋଥି ଧରି ଛାଇ ତଳେ, ପଢ଼ଇ ବସି ମୁଁ ସଞ୍ଜ ସକାଳେ ନିଶ୍ଚଳେ । କାଠୁରିଆ ନ ହାଣ ସେ ଗଛ, ରହ ରହ, ଦେଖିଅଛି ଏ ଗଛ ମୋ ପିତୃପିତାମହ । ନ ହାଣ ଏ ଗଛ ଶୁଣ ମୋର ବାଣୀ, ଥାଉ ମୁଁ ଜୀବନେ ଗଛ ନ ପାରିବ ହାଣି । ପୂରୁବ ଆକାଶେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦେ ପ୍ରଭାତରେ, ଉଠନ୍ତି ପକ୍ଷୀଏ ରାବି ଏହାରି ଡାଳରେ । ଯାଅ ଯାଅ କାଠୁରିଆ ଏ ଗଛ ନ ହାଣି, ରଖିବି ଏ ଗଛ ମୁହିଁ ସତ୍ୟ ମୋର ବାଣୀ ।
ମୋ ଦେଶ
ଉତୁଙ୍ଗ ହିମାଳୟ ମସ୍ତକେ ଶୋଭିତ ଗଙ୍ଗା ଗୋଦାଵରୀ ହୃଦେ ସମାହିତ ସାଗର ନିଇତି କରେ ଚରଣ ବନ୍ଦନା ଦେବଭୂମି ଏତ ନାହିଁ ଏହାର ତୁଳନା ।।୧।। ଭିନ୍ନଭିନ୍ନ ଭାଷା ଭିନ୍ନଭିନ୍ନ ଭେକ ସର୍ବଧର୍ମର ସମନ୍ନୟେ ହୃଦୟ ଏକ କେମିତି ଭୂଲିବୁ ସେ ଅତୀତ ବିଶ୍ବବୀର ଏଠି ହେଲେ ନତ ମସ୍ତକ ।।୨।। ସାଧୁ ସନ୍ଥଙ୍କ ଏ ପବିତ୍ର ଭୂଇଁ ଶୁଣିଥିଲା ସୃଷ୍ଟିର ପ୍ରଥମ ଝଙ୍କାର ଆଦିକଵିଙ୍କ ରାମାୟଣ, ବେଦବ୍ୟାସ ମହାଭାରତ ଅମୂଲ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥ ସେ ମାନବ ଜାତିର ।।୩।। ଯୁଗେ ଯୁଗେ ମାଆଟି ମୋର ସହିଛି କେତେ ଯାତନା ଦୁଇଶହ ବରଷର ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନ ସେ ଦୁଃଖ ହୃଦୁ ଲିଭେନା ।।୪।। କେତେ ଝଡଝଞ୍ଜା କେତେ ସଂଗ୍ରାମେ ମିଳିଲା ସ୍ବାଧୀନତା ତ୍ୟାଗ ସଂଗ୍ରାମ ଵଳିଦାନର ଅଭୁଲା ଅମର ଗାଥା ।।୫।। ଦିକିଦିକି ଜଳୁଥିବା ପ୍ରଦୀପ ଶିଖା ହେଲା ଆଲୋକ ବର୍ତ୍ତିକା ତା ବାଜିଆ ତା ଭଗତ ତା ସୁବାଷ ଦେଖାଇଲେ ନୂଆ ଦିଶା ।।୬।। ଜୟୀ ରାଜଗୁରୁ, ସୁରେନ୍ଦ୍ର ସାଏ, ବୀର୍ସା ମୁଣ୍ଡା, ବକ୍ସି ଜଗବନ୍ଧୁ ବିଦ୍ୟାଧର ତା ଖୁଦିରାମ ତା ବୀର ବାଘାଯତୀନ କଥା ମନେ ପଡେ ଆଜିର ଦିନର ।।୭।। ସୁଜଳା ସୁଫଳା ଶସ୍ୟଶ୍ୟାମଳା ସୂର୍ଣ୍ଣଗର୍ଭା ମୋ ମୂଲକ ଲୁଟି ଚାଲିଲେ ଭାଙ୍ଗି ଚାଲିଲେ ଧ୍ବଂସ ସ୍ତୁପ ହେଲା ମୋ ଦେଶ ।।୮।। ଲାଲ ପଗଡି ଭାରିବୁଟ ତଳେ ଜୀବନ ଥିଲା ଦୁର୍ବିସହ ପରାଧୀନତାର ସେ ଦିନ ସ୍ମରଣେ ଆଖିରୁ ଝରେ ଲୋତକ ।।୯।। ପୁରେନା ପେଟ ଲୁଚେନା ଦେହ ଜମିଦାର ସାହୁକାରଙ୍କ ନାଟ ଫିରିଙ୍ଗଙ୍କ ଟୋଲି ଆଗରେ ହୁଗୁଳେ ସବୁ ଫାଟକ ।।୧୦।। କେତେ କେତେ ବୀର କେତେ ବୀରାଙ୍ଗନା ହସିହସି ଦେଲେ ପରାଣ ମାଟି ମାଆର ରଖିବାକୁ ଟେକ ନୂଆଁଇଲେ ନାହିଁ ଶୀର ।।୧୧।। ବିଦ୍ରୋହର ପ୍ରଜ୍ଜୋଳିତ ଶିଖା ପୁରପଲ୍ଲୀ କଲା ଆଛାଦିତ ପାଇକ ବିଦ୍ରୋହ,ସିପାହୀ ବିପ୍ଳବେ ଦିଶିଲା ତାହାର ଛାପ ।।୧୨।। ରକ୍ତର ଛିଟା ଆଜିବି ଦିଶେ କାନେ ବାଜେ ଆର୍ତ୍ତଚିତ୍କାର ଜାଲିଆନାଓ୍ବାଲା ବାଗ ହତ୍ୟା କାଣ୍ଡ ଇତିହାସର କଳଙ୍କିତ ସ୍ବାକ୍ଷର ।।୧୩।। ବର୍ବରତାର ଥିଲା ନମୁନା ଇରମ ଗୁଳିକାଣ୍ଡ ଏକୋଇଶ ଜଣ ହେଲେ ଶହୀଦ ରକ୍ତରେ ଭିଜିଲା ଦାଣ୍ଡ ।।୧୪।। ମହତପ୍ରାଣା ପରି ବେୱା ଫିରିଙ୍ଗଙ୍କ ଗୁଳିରେ ଶିକାର ନବ ଇତିହାସ ରଚିଲା ପବିତ୍ର ଉତ୍କଳ ଭୂଇଁର ।।୧୫।। ଗୋଟିଏ ନେତା ମହତ ଚିନ୍ତା ସଂଗ୍ରାମର ମୂଳ
ମୋ ଭାଷା ମୋ ମାଆ'ର କଥା
ମୋ ଭାଷା କେଡେ ସୁନ୍ଦର କେଡେ ମଧୁରତା ହସ ଓଡିଶା ଭୂଖଣ୍ଡେ ହୋଇଣ ଜନମ କହି ଓଡ଼ିଆ ହୁଏ ଗର୍ବିତ ॥ ମାଆ ଠାରୁ ଶୁଣି ଶିଖିଛି ବିଦ୍ୟାଳୟ ଦେଇଛି ଶୁଦ୍ଧତା ଯେଉଁଠି ଥିଲେ ଯେମିତି ଥିଲେ ମୋ ପାଇଁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମୋ ଭାଷା ।। କେତେ ଦୁର୍ଦ୍ଦିନ ଦେଖିଛି ମୋ ଭାଷା ଲଢିଛି ସଂକଟ ଘଡିରେ ତା ଫକୀର ତା ମଧୁସୁଦନ ଟେକ ରଖିଲେ ମହୀର ।। ଏପଟେ ବଙ୍ଗ ସେ ପଟେ ବିହାର ଆନ୍ଧ୍ର ଆସୁଥିଲା ମାଡି ଆଜିବି ବଙ୍ଗଭାଷା ଭାଷିଙ୍କ ସେ ଗୀର ମନେପଡିଲେ ହୃଦୟ ଯାଏ ଚିରି ।। ଧନ୍ୟ ମୋ ଜାତି ଲଢୁଆ ଜାତି ପାଦେ କରେ ଦଣ୍ଡଵତ ମୋ ଭାଷା ମୋ ମାଟିର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ସଭିଏଁ ସଦା ସମର୍ପିତ ।। କେତେକେଚେ ସାହିତ୍ୟ କାବ୍ୟ କବିତା ଛୁଇଁଛି ସଭିଙ୍କ ହୃଦ ଭଞ୍ଜ ସାହିତ୍ୟର ଅମଳିନ ଚିତ୍ର ଆଜିଵି ଶୁଭେ ତା ନିନାଦ ।। ବଳରାମ ଦାସଙ୍କ ଦାଣ୍ଡି ରାମାୟଣ ଶୁଦ୍ରମୁନିଙ୍କ ମହାଭାରତ ଭକ୍ତିରସଭରା ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସ ଭାଗଵତ ଘରେଘରେ ସେ ପରିଚିତ ।। ଦୀନକୃଷ୍ଣଙ୍କ ରସ କଲ୍ଲୋଳ ଥରେ ଯିଏ କରିଛି ପାନ ସେ ରସର ଅମୃତ ପରସେ ଧନ୍ୟ ହୋଇଛି ତାର ଜୀବନ ।। ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ତପସ୍ବୀନି କାବ୍ୟ ରାଧାନାଥଙ୍କ ନନ୍ଦୀକେଶ୍ବରୀ ନାରୀ ଚରିତ୍ରର ଅମ୍ଳାନ ଚିତ୍ର ହୃଦକୁ ନେଇଛି କିଣି ॥ କେତେ କେତେ ରଥି ଭାଷା ବିଷାରଦ ମୋ ମାଟିର ଯୋଗ୍ୟ ପୁତା ସାରା ବିଶ୍ବରେ ପିଟିଛନ୍ତି ଡିଣ୍ଡିମ ସେପାଇଁ ମୋ ଭାଷା ଜଗତଜିତା ।। ଜମ୍ବେଶ୍ଵରପୁର, ବାଲେଶ୍ଵର ଦୁରଭାଷ - ୯୩୩୭୬୮୧୫୨୪
ରିହାଵ୍ - ନର୍ସିଙ୍ଗ ବିଭାଗରେ ମୋର ଅନୁଭବ
କିଛିଦିନ ହସ୍ପିଟାଲର ଇଣ୍ଟେନସିଭ୍ ବିଭାଗରେ କାମ କରିବା ପରେ ମୁଁ ନିଶ୍ଚିତ କଲି ମୁଁ କିଛି ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର କାମ ନର୍ସିଙ୍ଗର ଅନ୍ୟ ବିଭାଗରେ କରିବି l ସବୁଦିନ ଲୋକଙ୍କର ଜୀବନ ମରଣ ସମସ୍ୟା ରୁ କିଛି ଦିନ ଛୁଟି ମିଳିବ ବୋଲି l ମୋ କଥାରେ ମୋର ମ୍ୟାନେଜର ସହମତ ହେଲେ ଆଉ ମତେ ଭିନ୍ନ ଜାଗାରେ କାମ ଖୋଜିବା ପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟ ଦେଲେ ଆଉ ଉତ୍ସIହିତ କଲେ l ଘରେ ମୋର ସlନ ପୁଅ ଛୋଟ ଥିଲା l ତେଣୁ ମୁଁ ଭାବିଲି ରିହାଵ୍ ନର୍ସିଙ୍ଗରେ କାମ କରିବି l ରିହାଵ ନର୍ସିଙ୍ଗ କାମରେ ନର୍ସ ମାନେ ସାଧାରଣତଃ ରୋଗୀ ମାନଙ୍କ ଘରକୁ ଯାଇ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ କାମ କରନ୍ତି l ଯେ କୌଣସି ଶଲ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା ପରେ ରୋଗୀ ମାନଙ୍କୁ ଆମେରିକାରେ ଅତି ଅଳ୍ପଦିନ ପରେ ଘରକୁ ପଠାଇ ଦିଅନ୍ତି l କାରଣ ଆଜିକାଲି ନୂଆ ଗବେଷଣା ଦ୍ୱାରା ଜଣା ଯାଇଛି ରୋଗୀ ମାନେ ଘରେ ନିଜର ପ୍ରିୟ ଲୋକଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ରହି ଜଲ୍ଦି ଭଲ ହୋଇ ପାରୁଛନ୍ତି l ରୋଗୀଟିର ଅସ୍ତ୍ର ଚିକିତ୍ସା ସରିଲା ପରେ ସିଏ ଘରକୁ ଯିବା ପାଇଁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଯାଏ l ହସ୍ପିଟାଲରେ ବେଶି ସମୟ ରହିଲେ ଅନ୍ୟ ରୋଗୀ ମାନଙ୍କଠାରୁ ତାଙ୍କୁ ରୋଗ ସଂଚାର ହୋଇପାରେ l ତେଣୁ ରୋଗୀ ଘରକୁ ଗଲା ପରେ କିଛି ଦିନ ନର୍ସ ଆସି ରୋଗୀଙ୍କ ଘରେ ତାଙ୍କୁ ଆଉ ପରିବାରର ଲୋକଙ୍କୁ ଶିଖାଇ ଦିଅନ୍ତି କେମିତି ଯତ୍ନ ନେବାପାଇଁ l କେତେ ରୋଗୀ ମାନଙ୍କୁ ନୂଆ ଭାବରେ ଚଳିବାକୁ ହୁଏ l କିଛି ଉଦାହରଣ ହେଲା ପେଟର କର୍କଟ ରୋଗ ପରେ ବା ପ୍ରୋଷ୍ଟେଟ୍ ର କର୍କଟ ରୋଗ ପରେ ଅନେକ ଲୋକ କଲୋସ୍ଟୋମି ମୁଣା ଆଉ ମୂତ୍ର ନଳୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି l ସେ ସବୁକୁ ଠିକ୍ ଭାବେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ କିଛି ଦିନ ନର୍ସ ମାନେ ରୋଗୀ ମାନଙ୍କୁ ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷକ, ଶିକ୍ଷୟତ୍ରୀ ମାନେ ଛାତ୍ର , ଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ଦେଖିଲା ପରି ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ କରିବାକୁ ପଡେ l ସେମିତି ଅସୁବିଧା ହୁଏ ଯେତେବେଳେ ସ୍ତନ କର୍କଟ ରୋଗ ରେ ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକ ମାନଙ୍କର ସ୍ତନକୁ ସର୍ଜରୀ ଦ୍ୱାରା କଟା ହୋଇ ଯାଏ l କିଛି ସ୍ତ୍ରୀ ମାନେ ସର୍ଜରୀ ପରେ ନିଜକୁ ଅପୁରl ସ୍ତ୍ରୀ ବୋଲି ଭାବନ୍ତି ଆଉ ନିଜେ ନିଜର ଛାତି କୁ ଦେଖିବାକୁ ମଂଗନ୍ତିନି l ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ମାନେ ବି ଏଇ ପରିସ୍ଥିତିରେ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରିବେ ଜାଣି ପାରନ୍ତିନି l କିଛି ପୁରୁଷ ମାନେ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ହୁଅନ୍ତି l କିନ୍ତୁ ଅନେକ ପରିବାରରେ ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନରେ କିଛି ସମସ୍ୟା ଆସିଯାଏ l ଏଇ ସବୁ ପରିସ୍ଥିତିରେ ରିହାଵ ନର୍ସ ଙ୍କର ଅବଦାନ ଅତି ସୁକ୍ଷ୍ମ ଆଉ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ l ହସ୍ପିଟାଲରେ ନର୍ସଙ୍କ କାମ ପରି ଶାରୀରିକ ପରିଶ୍ରମ କରିବାକୁ ହୁଏନି କିନ୍ତୁ ମାନସିକ କାମ ବହୁତ ଜଗି ରଖି କରିବାକୁ ହୁଏ l ନର୍ସିଙ୍ଗ ପାଠ ପଢିଲା ବେଳେ ମୋର ଏ ଦିଗରେ କାମ କରିବା ପାଇଁ ମନ ଥିଲା l ନୂଆ କାମ ଆରମ୍ଭ ବେଳେ ମୁଁ ଆଗ ରୋଗୀ ମାନଙ୍କର ରୋଗ ବିଷୟରେ ଡାକ୍ତର ମାନଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ମିଶି କାମ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲି l କିଛି ବର୍ଷ ଡାକ୍ତରଖାନାରେ କାମ କଲା ପରେ ମୋର ରୋଗୀ ଆଉ ରୋଗ ବିଷୟରେ ଅନେକ ଅଭିଞ୍ଜତା ହୋଇଥିଲା l ତେଣୁ ରିହାଵ ନର୍ସ ଭାବେ କାମ କରିବା ମୋ ପାଇଁ ଠିକ୍ ବୋଲି ଭାବିନେଲି l ଆମେରିକାରେ ନୂଆ କାମ ଆରମ୍ଭ କରିବା ପୂର୍ବରୁ କିଛି ତାଲିମ୍ ନେବାକୁ ହୁଏ l ସେଥିପାଇଁ ମୁଁ କଲେଜ ରେ ଯାଇ ନାଁ ଲେଖେଇଲି l ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ଦରଖାସ୍ତ ଦେଲା ବେଳେ ମତେ ପଚରା ଗଲା ରିହାଵ ନର୍ସ ହେବl ପାଇଁ କାହିଁକି ଏବେ ଆଗ୍ରହ କଲି ବୋଲି ? ମତେ ଏ ଦେଶରେ ଏଇ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବାର ପ୍ରଣାଳୀ ଭଲ ଲାଗେ l କାମ ବା ପଢିବା ପୂର୍ବରୁ ସେମାନେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହାନ୍ତି ଆମର ସେ କାମ ବା ପଢା ପାଇଁ ଆବେଗ ଅଛି ନା ନାହିଁ ? ମୁଁ ଉତ୍ତର ରେ କହିଥିଲି , ମୋର ସବୁବେଳେ ରୋଗୀ ଲୋକଙ୍କ ଘରକୁ ଯାଇ ସେମାନଙ୍କର ଦରକାର ବେଳେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ଥିଲା l ଭାରତରେ ଆମେ ସମ୍ପ୍ରସାରିତ ପରିବାରରେ ବଡ଼ ହୋଇଥିବା ଯୋଗୁ ମୁଁ ସମସ୍ତଙ୍କ ସାଙ୍ଗେ ମିଶି ଚଳିବାକୁ ଭଲ ପାଏ ରୋଗ ବା ସୁସ୍ଥ ସମୟରେ l ସେଥି ପାଇଁ ହସ୍ପିଟାଲ କିଛି ବର୍ଷ କାମ କଲା ପରେ ମୁଁ ରିହାଵ୍ ନର୍ସ ହେବ ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା କଲି, ଯେଉଁଠି ମୁଁ ରୋଗୀଙ୍କର ପରିବାର ସହିତ ମିଶି ତାଙ୍କୁ ସୁସ୍ଥ ହେବା କାମ କରି ପାରିବି l ମାସକ ଭିତରେ ମତେ ରିହାଵ୍ ନର୍ସିଙ୍ଗ ପାଇଁ ପ୍ରମାଣପତ୍ର ମିଳିଗଲା l ତାପରେ ମୁଁ ଆମ ଘର ପାଖରେ ଥିବା ହସ୍ପିଟାଲରେ ମୋର ନାଁ କାମ ପାଇଁ ଦେଲି l ମୋର ଅନୁଭୂତି ଆଉ ଡିଗ୍ରୀ ଦେଖି ହସ୍ପିଟାଲ୍ ମ୍ୟାନେଜର ଖୁସିରେ କହିଲେ , "ହଁ ତୁମ ପରି ସମ୍ବେଦନ ଶକ୍ତି ଥିବା ପୁର୍ଣ ବିକଶିତ ନର୍ସ ଙ୍କୁ ପାଇ ରୋଗୀମାନେ ଶୀଘ୍ର ସୁସ୍ଥ ହେବେ ଆଉ ବହୁତ ଉପକୃତ ହେବେ" l ତାଙ୍କ କଥା ଶୁଣି ମୁଁ ଖୁସିରେ କହିଲି ହଁ , ମୋର ସେଇ କଥା ମନରେ ଅଛି l ତା ଛଡା ମୋର ସାନ ପୁଅ ଛୋଟ ଅଛି l " ମୁଁ ଚାହୁଁନି ତାକୁ ଛାଡି ଦୂରରେ କାମ ନେବାକୁ " l ରିହାଵ୍ ନର୍ସିଙ୍ଗ ରେ ନିଜର ସମୟ ନର୍ସ ମାନେ ଚୟନ କରି ପାରନ୍ତି କାରଣ ରୋଗୀ ମାନେ ସୁସ୍ଥ ହୋଇ ହସପିଟାଲରୁ ଘରକୁ ଆସି ଥାଆନ୍ତି l ତାଙ୍କର କେବଳ କିଛି ସାହାଯ୍ୟ ଦରକାର ହୁଏ ନର୍ସ ମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ନୂଆ ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଆରେଇ ନେଇ ତାଙ୍କର ପୂର୍ବ ପରି ବା ଚଳି ପାରିବେ l ମତେ ପ୍ରଥମ କାମ ମିଳିଥିଲା ଆମ ଶହର ଠାରୁ ଅଳ୍ପ ଦୂରରେ ଥିବା ଗୋଟିଏ ପରିବାରରେ ଯେଉଁଠି ରୋଗୀ ଘରକୁ କଲୋସ୍ଟୋମୀ ବ୍ୟାଗ ସହିତ ଯାଇଥିଲେ l ତାଙ୍କ ନାଁ ଜନ୍ ଥିଲା l ସେ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ କରେନ୍ ଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ରହୁଥିଲେ l ଜନ୍ ଙ୍କର ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଆର୍ଥ୍ରାଇଟିସ୍ ରୋଗ ଥିବା ଯୋଗୁ ସିଏ କଲୋସ୍ଟୋମୀ ବ୍ୟାଗ ର ଯତ୍ନ ନେବାରେ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ କରେନ୍ ଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ନେଉଥିଲେ l ତେଣୁ ସେମାନଙ୍କୁ କିପରି ନିଜ କାମ ନିଜେ ସୁଚାରୁ ଭାବେ କରି ପାରିବେ ସେଇ କଥା ଶିଖାଇବା ଥିଲା ମୋର କାମ ! କାମଟି ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ମତେ କୁହାଗଲା ଯେ କାମଟି ସହଜ ବୋଲି ଜଣା ଗଲେବି ତିନୋଟି ନର୍ସ ରୋଗୀଙ୍କ ଘରକୁ ଯାଇ ତାଙ୍କୁ କଲୋସ୍ଟୋମି ମୁଣି ବଦଳେଇବା କାମ ଠିକଣା ଭାବରେ ଶିଖାଇ ପାରି ନାହାନ୍ତି l ତେଣୁ ମତେ କାମ ଶିଖେଇବା ସାଙ୍ଗରେ ରୋଗୀର ଶିଖିବାରେ କଣ ଅସୁବିଧା ସେଇଟା ଜାଣିବା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଜରୁରୀ l ମୁଁ ସବୁ କଥା ନୋଟ୍ ରେ ଲେଖିଲି ଆଉ ମନେ ମନେ ଭାବିଲି କି ପ୍ରକାର ଅସୁବିଧା ଯୋଗୁ ତିନି ଜଣ ନର୍ସ କାମଟିକୁ ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜନ୍ ଙ୍କୁ ଶିଖାଇବାରେ ସଫଳ ହୋଇ ପlରି ନାହାନ୍ତି ? ମୁଁ ଠିକଣା ସମୟରେ ଗାଡି ନେଇ ରୋଗୀଙ୍କ ଘରେ ପହଁଚି ଗଲି l ଆଗରୁ ଫୋନ୍ ଦ୍ୱାରା ଜଣାଇ ଦେଇଥିଲି ମୁଁ ତାଙ୍କ ଘରେ ପହଁଚିବାର ସମୟ l ରାସ୍ତା ସାରା ଭାବୁ ଥାଏ କିପରି ସୁଚାରୁ ଭାବେ ମୁଁ ରୋଗୀକୁ ବୁଝାଇ ପାରିବି କଲୋସ୍ଟୋମୀର ଯତ୍ନ ନେବା l ତାହେଲେ ସେମାନେ ବାରମ୍ବାର ହସ୍ପିଟାଲ ନର୍ସଙ୍କୁ ଡାକିବେ ନାହିଁ ସାହାଯ୍ୟ ପାଇଁ l ମୁଁ ଜାଣିବାରେ ଅନେକ ନର୍ସ ଜନ୍ ଙ୍କ ଘରକୁ ଏଇ କାମଟି ପାଇଁ ଆଗରୁ ଯାଇ ଥିଲେବି ସେମାନେ ଏ ଯାଏଁ ତାଙ୍କୁ ଠିକଣା ଭାବେ କଲୋସ୍ଟୋମୀ ମୁଣି ବଦଳି କରିବା ଶିଖାଇ ପlରି ନାହାନ୍ତି l କିପରି ମୁଁ ମୋ କାମଟି କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇ ପାରିବି ସେଇ କଥା ମନରେ ଭାବି ମୁଁ ଗାଡି ନେଇ ଜନ୍ ଆଉ କରେନ୍ ଙ୍କ ଘର ପାଖେ ପହଁଚି ଗାଡିକୁ ରାସ୍ତା ରେ ପାର୍କ କଲି l ଦୁଆର ଘଣ୍ଟି ବାଜିଲା ପରେ ଜଣେ ବୟସ୍କ ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକ ଆସି ଦୁଆର ଖୋଲି ମତେ ଘର ଭିତରକୁ ରାସ୍ତା ଦେଖେଇଲେ l ସିଏ କରେନ୍ ବୋଲି ନିଜର ପରିଚୟ ମତେ ଦେଲେ l ବସିବା ଘର ସୋଫା ଉପରେ ମୁଁ ଜନ୍ ଙ୍କୁ ଦେଖିଲି ଅନେକ ବିଲ୍ ର ଲଫାପା ସହିତ l ମତେ ଦେଖି ସିଏ ଖୁସି ହୋଇ କହିଲେ , "ଆମେ ତୁମ ଅପେକ୍ଷାରେ ଥିଲୁ " l ମୁଁ ହସି ଦେଇ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ଥିବା ସୋଫା ଚୌକିରେ ବସି ପଡିଲି ଆଉ ମୋର ନର୍ସିଙ୍ଗ ବ୍ୟାଗ୍ ରୁ ବିଭିନ୍ନ ସରଞ୍ଜାମ କାଢ଼ିଲି l ମତେ ଜୋରରେ ଜନ୍ କହିଲେ ବାଥରୁମ୍ ରେ କଲୋସ୍ଟୋମି ବ୍ୟାଗ୍ ବଦଳି କାମ ହେବ ବୋଲି l ମୁଁ ତାଙ୍କୁ ଜବାବ ଦେଲି ନିଶ୍ଚୟ , କିନ୍ତୁ ପ୍ରଣାଳୀର ସବୁ ପାହାଚ କୁ ଆଜି ଭଲରେ ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ଥରେ ଭଲ କରି ଦେଖି ନେଲେ କଲୋସ୍ଟୋମି ବ୍ୟାଗ୍ ବାଥରୁମ୍ ରେ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ସୁବିଧା ହେବ l ମୋ କଥା ଶୁଣି କରେନ୍ ଆଉ ଜନ୍ ହସି ଦେଇ ମୋ ସାଙ୍ଗେ ସହମତ ହେଲେ l ମୁଁ କଲୋସ୍ଟୋମିବ୍ୟାଗ ର ଠିପି , ମୁଣା ଦେଖେଇଲାବେଳେ ଦେଖିଲି କରେନ୍ ବାରମ୍ବାର ତାଙ୍କ କାନରେ ଲାଗିଥିବା ଶୁଣିବା ଯନ୍ତ୍ରଟିକୁ ଉପର ତଳ କରୁଛନ୍ତି l ମୁଁ ପଚାରିଲି କଣ ଅସୁବିଧା ଅଛିକି ? କରେନ୍ ମୁଣ୍ଡ ହଲାଇ କହିଲେ, ହଁ ଗତ ଦୁଇ ମାସରୁ କାନର ଶୁଣିବା ଯନ୍ତ୍ର ଢିଲା ଲାଗୁଚି l ମୁଁ ବେଶି କିଛି ନ ଭାବି ଦୁହିଁଙ୍କୁ କଲୋସ୍ଟୋମି ବ୍ୟାଗ୍ ବଦଳେଇବା ପ୍ରଣାଳୀ ବତେଇ ଦେଲି l ଆର୍ଥ୍ରାଟିସ୍ ଯୋଗୁ ଜନ୍ ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କଲୋସ୍ଟୋମିବ୍ୟାଗ ର ଠିପି ଖୋଲିବା ଆଉ ବନ୍ଦ କରିବା ସହଜ ନ ଥିଲା l ସେଥିପାଇଁ ତାଙ୍କୁ କରେନ୍ ଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଦରକାର ହେଉଥିବ ବୋଲି ମୁଁ ଭାବି ନେଲି l କୋନମତେ ମୁଁ ଛବି ଆଙ୍କି ଦୁହିଁଙ୍କୁ ଦେଖେଇଲି କିପରି ତଳ ଉପର ଠିପି ବନ୍ଦ କରିବାକୁ ହୁଏ ଆଉ ମଳକୁ ଶୌଚାଗାରରେ ଫୋପାଡିବାକୁ ହୁଏ l ତିନି ଥର କହିଲା ପରେ ବି ଜନ୍ ଆର୍ଥ୍ରାଟିସ ଯୋଗୁ ଠିକଣା ଭାବେ କଲୋସ୍ଟୋମି ମୁଣି ବନ୍ଦ କରି ପାରିଲେନି l କରେନ୍ ଙ୍କର କାନର ଯନ୍ତ୍ର ଠିକଣା ଭାବେ ଫିଟ୍ ହୋଇ ନଥିବାରୁ ସିଏ ମୋର ଅନୁଦେଶକୁ ଠିକଣା ଭାବେ ଶୁଣି ନ ପାରି ନିଜ ଇଚ୍ଛା ଅନୁସାରେ କଲୋସ୍ଟୋମି ମୁଣି କୁ ଖୋଲିବା ବା ବନ୍ଦ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁ ଥାଆନ୍ତି l ବର୍ତ୍ତମାନ ମୋର ମନରେ ଆସିଲା କାହିଁକି ସେମାନଙ୍କ ପାଖକୁ ତିନି ଥର ରିହାଵ ନର୍ସ ଆସିଲେବି ପ୍ଲାନ "ଏ " କଲୋସ୍ଟୋମି ମୁଣି ର ଯତ୍ନ ନେବା ଠିକ୍ ଭାବେ ସଫଳ ହୋଇ ପାରିନି l ମୁଁ ସେଠାରୁ ଆସିବା ବେଳେ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ଲାନ "ବି" କିପରି କରିବି ଭାବୁ ଥାଏ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେ କାମଟି ସଫଳ ହେବ l ମୋ ମନରେ ଗୋଟିଏ କଥା ଆସିଲା l ଭାବିଲି ଯଦି କରେନ୍ ଙ୍କର କାନର ଯନ୍ତ୍ରଟି ଠିକ୍ କରି ଦିଆ ଯାଇ ପାରିବ ତାହେଲେ ନର୍ସ ର ଅନୁଦେଶକୁ ସିଏ ଭଲରେ ଶୁଣିପାରିବେ ଆଉ ମନେ ରଖିବେ କିପରି କଲୋସ୍ଟୋମି ମୁଣି ବଦଳେଇବା , ସଫା କରିବା କାମଟି ଠିକ୍ ରେ ହୁଏ l ପରେ ଯେତେବେଳେ ଜନ୍ ଙ୍କୁ କଲୋସ୍ଟୋମି ମୁଣିକୁ ବଦଳେଇବାକୁ ଅବା ସଫା କରିବାକୁ ଦରକାର ପଡିବ କରେନ୍ ତାଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରି ପାରିବେ l ଏହା ଦ୍ୱାରା ଦୁହେଁ ମିଶି କଲୋସ୍ଟୋମି ମୁଣିର ଯତ୍ନ ନେବା କାମଟିକୁ ନିତି ସହଜରେ କରିପାରିବେ l ସେଦିନ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ମୋର ଲିଖିତ ବିବରଣୀ ଦେଲାବେଳେ ମୁଁ ମୋର ବିବରଣୀରେ ଲେଖିଲି : ପ୍ରଥମେ କରେନ୍ ଙ୍କର ଶୁଣିବା ଯନ୍ତ୍ର କୁ ଠିକ୍ କରା ଯାଉ l ତାପରେ ନର୍ସ ଯାଇ ଦୁହିଁଙ୍କୁ ଏକାଠି କଲୋସ୍ଟୋମି ବ୍ୟାଗ୍ ବଦଳେଇବାକୁ ଶିଖେଇବ l ମୋ ରିପୋର୍ଟ ଦେଖି ମ୍ୟାନେଜର ମତେ କାରଣ ପଚାରିଥିଲେ ଆଉ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲେ l କିନ୍ତୁ ମୋର ପ୍ରସ୍ତାବ ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ ରଖି ଆଗକୁ କାମ କରିବାକୁ ରାଜି ହେଲେ l ମୁଁ କରେନ୍ ଙ୍କର କାନ ଯନ୍ତ୍ରର ସମାଯୋଜନ ପାଇଁ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ କରିଦେଲି l ଏଠାରେ ନର୍ସ ମାନେ ରୋଗୀର ପୁରା ଯତ୍ନ ନିଅନ୍ତି ସେମାନେ ପୂର୍ବପରି ନିଜ କାମ କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ l ପ୍ରାୟ ଦଶ ଦିନ ପରେ ମୋର ଜନ୍ ଙ୍କ ଘରକୁ ଯିବା ପାଇଁ ହେଲା l ଏହା ଭିତରେ କରେନ୍ ଙ୍କର କାନର ଶୁଣିବା ଯନ୍ତ୍ର ଠିକ୍ କରା ଯାଇଥିଲା l ମୁଁ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗେ ବସି କଥା ହେଲା ବେଳକୁ ଆକାଶ ,ପାତାଳ ର ଫର୍କ ଦେଖିଲି l ମୋର ସବୁ କଥା କରେନ୍ ଭଲରେ ଶୁଣି ପାରୁଥିଲେ l ସିଏ ବାରମ୍ବାର ମତେ ଥାଙ୍କୟୁ ବୋଲି କହି ଚାଲିଥିଲେ ଆଉ କାନ ଯନ୍ତ୍ରକୁ ଦେଖାଉଥିଲେ ମତେ l ମୁଁ ମନେ ମନେ ଖୁସି ହୋଇ ଭାବୁ ଥିଲି ଏଥର କାମଟି ସଫଳ ହେବ ନିଶ୍ଚୟ l କାରଣ ମୁଁ କଲୋସ୍ଟୋମି ମୁଣା ବଦଳି କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବୁଝାଇଲା ବେଳେ ଦୁହିଁଙ୍କ ମୁହଁରେ ହସ ଥିଲା ଆଉ ବୁଝିପାରିବାର ସ୍ୱିକୃତି ଥିଲା l ପରେ ଜନ୍, କରେନ୍ ଆଉ ମୁଁ ସବୁ ସରଞ୍ଜାମ ନେଇ କଲୋସ୍ଟୋମି ମୁଣି ବଦଳାଇବା କାମଟି କରିବା ପାଇଁ ବାଥରୁମ୍ କୁ ଗଲୁ l ଯା ହେଉ ତିନି ଜଣ ଯାକ ସେଇ ବାଥ୍ ରୁମ୍ ଠିଆ ହୋଇ ପାରିଲୁ l ସ୍ଟୁଲ୍ ଉପରେ ସଫା ତଉଲିଆ ରଖି ମୁଁ ସବୁ ସରଞ୍ଜାମ ରଖିଲି l ଦରକାର ବେଳେ କରେନ୍ ଜନ୍ ଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରି ପାରିଲେ l ବାରମ୍ବାର କରେନ୍ ମତେ ତାଙ୍କ କାନକୁ ଦେଖେଇ କହୁ ଥାଆନ୍ତି, "ମତେ ସବୁ ଭଲ ଭାବେ ଶୁଣା ଯାଉଛି ନର୍ସ ଚନ୍ଦ୍ରା" l ମୁଁ ମୁଣ୍ଡକୁ ଟୁଙ୍ଗାରି ତାଙ୍କ କୃତଞ୍ଜତାକୁ ଗ୍ରହଣ କଲି l ସବୁ କାମ ସରିଲା ପରେ କରେନ୍ ମତେ କଫି ପିଇ ଯିବା ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ ରଖିଲେ l ମୁଁ ମନା ନ କରି ବସିଗଲି କିଛି କଥା ହେବା ପାଇଁ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗେ l କରେନ୍ ଜର୍ମାନ ଦେଶରୁ ଆମେରିକା ଆସିଥିଲେ ଆଉ ମୁଁ ଭାରତ ର ଓଡିଶାରୁ ଆମେରିକା ଯାଇଥିଲି l ଦୁହେଁ ନିଜ ଦେଶ ଛାଡି ଅନ୍ୟ ଦେଶକୁ ଆପଣେଇ ଥିଲୁ l ଗରମ କଫିର ବାମ୍ଫକୁ ଅନେଇ ରହିଲାବେଳେ ଆମ ଦୁହିଁଙ୍କ ମନରେ ଅନେକ ପୁରୁଣା ସ୍ମୃତି ଆସିଥିଲା l କିଛି ଛାଡିଆସିଥିବା ପରିବାରର ଶଦଶ୍ୟ ଆଉ ସାଙ୍ଗ ସାଥୀଙ୍କ କଥା ଦୋହରାଇ , ଦୋହରାଇ ମୋର ମନେ ପଡୁଥିଲା l ତାପରେ ଦେଖିଲି ଘଣ୍ଟା କଣ୍ଟା ରେ ଆଲାର୍ମ ବାଜିଲା, ମତେ ଆଉ କିଛି ରୋଗୀଙ୍କୁ ଦେଖିବାକୁ ହେବ କହି ମୁଁ ଉଠିଲି l ଆସିଲା ବେଳେ କରେନ୍ କହିଲେ ଚନ୍ଦ୍ରା, ତୁମେ ଜଣେ ଭଲ ଝିଅ ଆଉ ଅତି କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷ ନର୍ସ l ତାଙ୍କ ଆଖିରୁ ଲୁହ ଟୋପା ଦୁଇଟି ଗାଲରେ ପଡିବାର ମୁଁ ଦେଖିଲି l ମୁଁ ସବୁ ଜିନିଷ ମୋ ନର୍ସିଙ୍ଗ ବ୍ୟାଗରେ ଏକାଠି କରି ରଖିଲା ବେଳେ କହିଲି, ଭଲ ନର୍ସ ହେବା ପାଇଁ ଶପଥ ନେଇଥିଲି ନର୍ସିଂ କଲେଜରୁ ଗ୍ରାଜୁଏଟ୍ ହେଲା ବେଳେ, କିନ୍ତୁ ଭଲ ଝିଅ ହେଲି କି ନାହିଁ ଜାଣିନି, କାରଣ ମୋର ମା ମୁଁ ଛୋଟ ଥିଲା ବେଳେ ଦୁନିଆରୁ ଚାଲି ଯାଇଥିଲେ ଆଉ ବାପା ନାହାନ୍ତି ଏବେ l କିଏ ମତେ କହିବ ମୁଁ ଭଲ ଝିଅ ବୋଲି , ତେବେ ତୁମେ କହିଲ ଆଉ ମୁଁ ଶୁଣିଲି, ସେତିକି ମୋ ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ l ମୁଁ ଜାଣିଥିଲି କରେନ୍ ଙ୍କର କିଛି ପିଲା ନ ଥିଲେ ଚାର୍ଟରୁ l ରିହାଵନର୍ସ ମାନେ ରୋଗୀ ଆଉ ରୋଗୀର ଚିକିତ୍ସା ଭିତରେ ସେତୁ ବନ୍ଧ ହୋଇ ରୋଗୀ ର ସୁସ୍ଥ ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରି ପାରନ୍ତି l ସେ ଦିନ ଫେରିଲା ବେଳେ ମୁଁ ନିଜେ ଖୁସି ହେଲି ଯେ ମୁଁ ରିହାଵ ନର୍ସ କାମଟି ନେଇ ଜନ୍ ଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା କାମରେ ସଫଳ ହେଲି l ଚନ୍ଦ୍ରା ମିଶ୍ର ଫିଲାଡେଲ୍ଫିଆ, ଯୁକ୍ତରାଷ୍ଟ୍ର ଆମେରିକା
ଅଟକି ଯାଇଥିବା ସମୟ
କିଛି ଅଛି କିଛି ପୁଣି ନାହିଁ ସମୟ ଧାରରେ ପାଦ ଗଣୁଛି ଜୀବନ କେଉଁଠି ଅଟକି ଯାଉଛି ସରୁ ନ ଥିବା ଗୋଟେ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଲକ୍ଷେ ବାରଣ ସତ୍ତ୍ୱେ ଆକ୍ତାମାକ୍ତା କରୁଛି ମୋ ନିଶ୍ୱାସକୁ ଗୀତ ଭଳି ଦୂରରୁ ଶୁଭୁଛି ଶୂନ୍ୟତା ନିଶାଚର ପକ୍ଷୀଟି ଭଳି ସାରାରାତି ବସିଛି ମୁଁ ଅନ୍ଧାରୀ ଗୁହାରେ ନିଦ ନାହିଁ, ସ୍ୱପ୍ନ ନାହିଁ, ଇଚ୍ଛା ନାହିଁ କି ଆଶା ମଧ୍ୟ ନାହିଁ କେଜାଣି କାହା ପ୍ରତୀକ୍ଷାରେ ଜୀଇଁଛି ଜୀବନ ହସ କାନ୍ଦର ମୁହୂର୍ତ୍ତ ଟି ପରି ଛାୟାରେ ମୁଁ ଖୋଜିଛି ନିଜକୁ ଓ ନିଜ ପାଦତଳ ମାଟିକୁ କାରଣ, ଏଯାଏଁ ଅଛି ମୋ ମୁଣ୍ଡ ଉପରେ ଆକାଶର ଛତା କାଲି ଭଳି ତ ହସୁଛି ମୁଁ ଜାଣିନି କାହିଁକି, କେତେବେଳେ କେମିତି ବଦଳିଗଲି ମୁଁ କାନଭାସରେ ଚିତ୍ର ଆଙ୍କୁ ଆଙ୍କୁ ମୁଁ ନିଜେଇତ ପାଲଟିଗଲି ଏକ ସ୍ଥିର ଚିତ୍ର କେବଳ ଯା ପାଖେ ରହିଗଲା ମୋ' ଛଳଛଳ ହୃଦୟ ଶିଖାଇଛି ଯିଏ ମୋତେ ସତରେ କାନ୍ଦିବା ଆଉ ମିଛରେ ହସିବାର ଅଭିନୟ । ପଥୁରିଆ ସାହି, ପଣ୍ଡିତ ମଠ ନିକଟ, ପୁରୀ
କବି : ଗୋଟେ ମିଛୁଆର ନାଁ
ସାହିତ୍ୟ ସମୁଦ୍ରକୂଳେ ସବୁଦିନ ବସେ ଗୋଟେ ଲୋକଟିଏ, ତତଲା ବାଲିଟା ତା' ପାଇଁ ତତଲା ନୁହେଁ, ତାକୁ ଲାଗେ ସେଇଟା ଜୀବନ ମୁଦ୍ରାର ଏକ ପାର୍ଶ୍ୱଟିଏ । ଘରୁ ଆସିଲା ବେଳେ ସେ ସାଥିରେ ଆଣେ କଂସାଏ ପଖାଳ ଆଉ ପିଆଜଟିଏ, ଯେବେ ପଚାରେ ତାକୁ ମୁଁ ତୁମେ କ'ଣ ଖାଉଛ? କବିତା ପଢ଼ିଲା ଭଳି ସ୍ୱରରେ ସେ କୁହେ, ହୁଏତ' ତୁମକୁ ଦେଖାଯାଇପାରେ ଆଉ କିଛି ହେଲେ! ମୋ ନଜରରେ ଥରେ ଦେଖି ବସ ଏ ତ' ସୁବର୍ଣ୍ଣର ଥାଳିରେ ବଢ଼ା, ଅମୃତ ଗୋଳା ଅନ୍ନ ସହ ସୁବାସିତ ବ୍ୟଞ୍ଜନଗୁଡ଼ା । ଖାଇସାରି; ସେ ପୁଣି ବସିଯାଏ ତା' ଚଟି ଖାତା ଆଉ କଲମଧରି, ଯଦିଓ ସେ ପାଗଳ ନୁହେଁ ତଥାପି; ତା' କଥାରୁ ବାରି ହୁଏ ସେ ମିଛକୁହେ ଭାରି । କୌତୁହଳକୁ ଚାପି ନ ପାରି ଯେବେ ଯାଇ ତାକୁ ପଚାରିଲି ତା'ର ଠିକଣା ଆଉ ନାଁ, ସେ ଉତ୍ତର ଦେଲା, ଯିଏ ରହୁଥାଏ ଯାଇ କଳ୍ପନାର ଗାଁ.. 'କବି' ସେଇ ମିଛୁଆର ନାଁ ।
ଭତ୍ତା ପଏସା
ଭତ୍ତା ପାଏଲେ ଧଙ୍ଗ୍ରା ଧାଙ୍ଗ୍ରି ବୁଢାକେ ମାର୍ ଲେ ଲାତ୍ ବୁଢ଼ୀ ବିଚରିର୍ ଦିନ୍ ସର୍ ଲା ଯୁଗୀ ଯୁଗୀ କରି ବାଟ୍ । ଭୁକେମଲା ଲୋକ୍ ଭୁକେ ମରୁଛେ କିଏ ପଚାରେ ତାହାକେ ପଏସା ଥିଲେ ସରଗ୍ ଶଶୀ ଘର୍ ପାଖକେ ଆଶେ । ପଏସା ପତର୍ ଭିତରିଆ ସରି ବଢ଼େଇ ଦେଲେ ହାତ୍ ପଏସା ଖାଇ ଗୁସିଆଁ ରଜା ଡେଗେଇ ଦେଉଛେ ଘାଟ୍ । ଗାଁ ମୁର୍ ସେ ମାଖନୁ ଦଦା ଗାଡିଛେ କୁଡ଼ିଆ ଘର୍ ଆଏଲା ଗଲା ଲାଗେର୍ ଲେସେର୍ ରଖୁଚେ ସବକିର୍ ଖବର୍ । ବଲକ୍ କେ ଯାଇ ଧରାଲା କାଗଜ୍ ନି ମିଲୁଛେ ତାର୍ ପତା ବୁଢା ଲୋକ୍ ସବୁ ଦେଖୁଚେ ବାଟେ ଧାଙ୍ଗରେ ଛିନୁଛନ୍ ଭତ୍ତା । ପାନ୍ ଗୁଟକା ମୁହୁଁ ପୁଚକା ଛୁଟୁଛେ ଲାଲେ ଲାଲ୍ ହିରୋ ଲେଖେ ଦିହିଟା ତାକର୍ ରଙ୍ଗୀନ୍ ରଙ୍ଗୀନ୍ ବାଲ୍ । ମୁଡର୍ ବାଲ୍ କଲା ବିଟ୍ ବିଟ୍ ନୁହେଁ ପାଚି ତାଲ୍ ମେଛା ଗୁରୁପ୍ ଶାଢ଼ୀ ବତ୍ ରେ ପିନ୍ଧି ଭୁଆସେନ୍ ଛିନି ଯାଏସି ଭତ୍ତା । ବୁଟ୍ ସୁଟ୍ ସଙ୍ଗେ ମୁହେଁ ଚଷମା ଭେଣିଆ ମାଖିଛେ ଦିହେଁ ଅତର୍ ହଲିଝୁଲି ଛିନି ଯାଏସି ଭତ୍ତା ଧରି ହିରୋହୋଣ୍ଡା ପଲସର୍ । କାହାକେ କହେବ କିଏ ସୁନବା ମୂଲ୍ ତ ଆମର୍ ଦୁର୍ବଲ୍ ଧାଙ୍ଗରେ ପାଏଲେ ଭତ୍ତା ପଏସା ବୁଢାବୁଢ଼ୀ କଲବଲ୍ ।।
ଗୋକୁଳ
ତୁଣ୍ଡକୁ ଅମୃତ ପାଦପକୁ ସାର ଚୁଲ୍ଲିକୁ ଜାଳେଣି ଯେ ଦେଉଛି । ଆଦରେ ତାହାକୁ ନ ପାଳିବା କିଆଁ ? ଘିଅ ଛେନା ସର ଯା'ଠୁ ପାଉଛି ? ଜୀବନ କାଳରେ ମାନବ ସେବାକୁ ସାର ଧର୍ମ ଭାବି ଧରି ରଖିଚି। ଶିଙ୍ଗରୁ କଣ୍ଢେଇ ଚମଡ଼ାରୁ ବାଦ୍ୟ ମଲା ପରେ ବି ଦେଇ ଯାଉଛି ।। ମଞ୍ଚପୁରେ ରହି କାମଧେନୁ ସମ ମନ କଥା ବୁଝି ଖୁସି ଦେଉଛି । ଜଗତର ହିତେ ଯାହାର ଆନନ୍ଦ ତା'କୁ ପ୍ରଣାମ ପୂଜା ମୁଁ କରୁଛି ।। ଦାଣ୍ଡ ଦୁଆରରେ ବନ୍ଧା ହେଲେ ସିଏ ଭୟ ବଳେ ରଡି ଛାଡି ଯାଉଛି । କହ୍ନେଇ ମନରେ ବଳ ଦିଏ ବୋଲି ନନ୍ଦ ଗୁହାଳ ଦାଣ୍ଡରେ ତୋଳିଛି ।। ବିଜ୍ଞାନ କହୁଛି ବାସ୍ତବ ଜୀବନ ଗୋକୁଳ ସମ୍ପଦେ ଦୃଶ୍ୟ ହେଉଛି । ଅନୁଭବୀଟିଏ ବଖାଣି ପାରିବେ ରାଜା ଦିଲୀପ ସମ ଯେ ସେବା କରିଛି ।। ରଞ୍ଜନ କୁମାର ବ୍ରହ୍ମା, ଶିକ୍ଷକ ଚିକିଟୀ ଗଡ଼, ଗଂଜାମ ମୋ ନଂ - ୮୨୪୯୪୮୬୪୫୫